Videobijeenkomst op 4 januari 2021

Aanwezig (18):  Piet, Ronald, HansR, RijnG, Bart & Frans, Jules,  Carel, Paul, Jan, BertT, RijnK, Emile, Theo, Ger, Evert, Jan Pieter, Francis, 

Algemeen

• Piet Weijers leidt de bijeenkomst (bij afwezigheid van Anton); Ronald verzorgt de zoom.
• Piet wenst allen een goed nieuw jaar, waarin we elkaar weer spoedig in levenden lijve kunnen ontmoeten.
• Piet deelt mee, dat er over het 1^e kwartaal van 2021 geen contributie hoeft te worden betaald.
• Bart heeft contact gehad met Gerrit van der Ende en Gerard Vroom; Emile heeft hen, Bert Disser en Frits Berends rond Kerstmis een fles wijn gebracht.
• Emile heeft het archief ontvangen van Anton, en daarin de later ontvangen losse mappen ingevoegd.
• Jan zal het nieuwe ledenboekje in een oplage van 50 stuks bestellen.
• De procedure m.b.t. de geassocieerde leden (weduwen van overleden leden): aan de weduwe wordt expliciet gevraagd of zij er prijs op stelt om geassocieerd lid te worden.
• Ger, die zijn presentatie zou geven over de geschiedenis van de Buitenplaats ‘Leeuwendaal’, is daartoe niet in staat omdat een deel van de powerpoint-presentatie verloren is gegaan. Paul biedt aan om een presentatie te geven over Geheimschriften. Deze presentatie werd enkele malen onderbroken doordat de zoom-tijdsduur werd overschreden.

Presentatie door Paul Hofstra over Versleutelen en ontsleutelen van Berichten
Vanaf de Grieken tot heden

• Geheimschrift wordt gebruikt door o.a. militairen, diplomaten, spionnen, banken en geliefden. Je kunt berichten verstoppen, de letters veranderen, de lettervolgorde veranderen of een rotor-machine gebruiken (zoals de ‘enigma’ tijdens de wereldoorlog).
• De Grieken verstopten berichten onder een wastablet, of onder het haar van de bode of gebruikten een ‘scytale’ (een riem met letters, om een balkje gewonden).
• Caesar gebruikte de eenvoudige Caesar-methode: alle letters schuiven drie plaatsen op.
• Al-Kindi (rond 850) kon de mono-alfabet codes kraken door analyse van de frequentie waarmee letters voorkomen; dus kreeg één letter meer codes. Bijv. bij Fibindacci krijgen de letters meer van één symbool. De vrijmetselaars hadden de ‘pigpen’: iedere letter kreeg een eigen symbool.
• Het viginère-cijfer (1585) was een omslachtige polyalfabetische versleuteling; Alberti gebruikt 26 alfabetten (gebruikt in de Amerikaanse burgeroorlog). In de 19^e eeuw kraakte Babbage dit systeem.
• Mary Queen of Scots schreef brieven in code; zij werd in 1586 wegens verraad vervolgd. Walshingham was de spymaster van Elisabeth; van Willem van Oranje leerde hij dat een goede codekraker onmisbaar is.
• 

  Enigma

  Vanaf 1926 kochten de Duitsers 30.000 ‘enigma’s’, die karakters automatisch konden veranderen in andere karakters; via drie rotoren en een stekkerbord waren er 10¹² mogelijkheden. Vooral de Polen probeerden de Duitse codes te breken; Rejewsky wist de rotorbedrading te reconstrueren; zijn ‘bomba’-machine is niet bewaard. Hans-Thilo Schmidt gaf aan de Fransen informatie over het Duits gebruik van de enigma. In Engeland waren in 1944 9000 mensen ingeschakeld voor het kraken van Duitse codes; o.a. de wiskundige Turing met zijn ‘bombe’-kraakmachine.

• Het One-Time-Pad (Miller en Vernam) is onkraakbaar maar moeilijk uit te voeren. De asymmetrische RSA-sleutel (1977; Rivest, Shamir, Adleman) werkt met vermenigvuldiging van priemgetallen, met een publieke sleutel en een privésleutel voor decriptie; om dit te kraken heeft een computer veel tijd nodig, maar het is veilig als de priemgetallen groot genoeg zijn.

Auteur: Emile Verviers